• latw-116-1
    Ephesos'tan “Ephesos Malı” omphaloslu phiale. (Vedat Nedim Tör Müzesi'nin izni ile.)
  • latw-116-10
    Ephesos'tan “Ephesos Malı” omphaloslu phiale. (Vedat Nedim Tör Müzesi'nin izni ile.)

Ephesos'tan “Ephesos Malı” omphaloslu phiale’nin parçası

Dönem
MÖ 7. yüzyılın ikinci yarısı, MÖ 640–620 civarı, Lidya
Müze
Selçuk, Efes Müzesi, 80/54/88
Müze Envanter No.
80/54/88
Malzeme
Pişmiş toprak
Eserin Türü
Seramik
Seramiğin Şekli
Omphaloslu Phiale
Seramik Mal Grubu
Efes Malı
Pottery Attribution
Yerleşim
Ephesus
Tanım
İnce cidarlı, yarım küre biçimli kaseye ait kavisli gövde parçası (Ephesos kazı envanteri ART 88 K 1.1).; merkezi kabartma (omphalos) ve düz ağız korunagelmemiştir. İki renkli bezeme, kalın, oldukça pürüzsüz, porselen kalitesindeki kremsi beyaz astarın üzerine koyu çikolata kahve ve kırmızımsı kahverengi boyalıdır. İçte ve dışta ince noktalı çizgilerle çevrelenen geniş yivlerle bezemelidir. Birbirlerine ince çizgilerle bağlanan karşılıklı volütler taramalı dörtgenler veya yamuklarla sınırlanmaktadır. İçte, volutlerin birleşme yeri yuvarlak yapraklı palmetlerle taçlanır. Dışta, buna karşılık olarak küçük, basitleştirilmiş lotus tomurcukları ve çiçekleri şeklinde bir dizi bulunur. Dışta, iki dar çizgiyle sınırlanmış olan karelerden bir sıra da bulunur, karelerden en az birinin içinde haç motifi vardır, geride kalanların içi boş bırakılmıştır. Bu omphaloslu kasenin, formu ve boyaması benzersiz bir yeteneği ve dikkat değer bir işçiliği göstermektedir, ki bu özellikleriyle No. 116 “Ephesos Mal Grubu”nun en iyi örneklerinden biri sayılır. En fazla korunagelen yükseklik 3.7 cm, en fazla korunagelen genişlik 5.9 cm, cidar kalınlığı 0.35 cm.
Yorum
Arkaik Dönem'e ait mermerden dipteros planlı Artemis Tapınağı’nın veya diğer adıyla (tapınağa önemli bir bağışta bulunduğu için) Kroisos Tapınağı’nın, önünde yer alan apsisli bir yapının kenarında bulunmuştur. Apsisli yapı, anıtsal tapınaktan daha erkene tarihlenen bir tabakaya ait olmasına karşın, anıtsal tapınağın tarihlendirilmesinde yardımcıdır. MÖ 7. yüzyılın sonunda inşa edilmiştir. İşlevi hala açıklanabilmiş değildir. Parça, No. 116 apsisli yapının döşeme seviyesinin altında yer alan kumlu bir tabakada ele geçmiştir.
Ayrıca bakınız
Greenewalt, “Lidya Çanak Çömleğı”.
Kaynakça
Bammer 1991b, 128 Lev. 30a; M. Kerschner: Seipel 2008 içerisinde, 233 env. no. 285. Tabaka ile ilgili: Bammer 1991b, 128, Lev. 29a (“Apsidalhaus”). Apsisli yapının tarihlendirilmesi ile ilgili: Weissl 2002, 316, Şek. 1, 14.
Yazar
MK